تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَةً نَّصُوحًا عَسَی رَبُّکُمْ أَن یُکَفِّرَ عَنکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ یَوْمَ لَا یُخْزِی اللَّهُ النَّبِیَّ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ یَسْعَی بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَبِأَیْمَانِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ. التحریم آیه : 8
ترجمه فولادوند:
ای کسانی که ایمان آوردهاید، به درگاه خدا توبهای راستین کنید، امید است که پروردگارتان بدیهایتان را از شما بزداید و شما را به باغهایی که از زیر [درختان] آن جویبارها روان است درآورد. در آن روز خدا پیامبر [خود] و کسانی را که با او ایمان آورده بودند خوار نمیگرداند: نورشان از پیشاپیش آنان، و سمت راستشان، روان است. میگویند: «پروردگارا، نور ما را برای ما کامل گردان و بر ما ببخشای، که تو بر هر چیز توانایی.»
تفسیر المیزان:
در کافی به سند خود از ابی الصباح کنانی روایت کرده که گفت: از امام صادق (ع) پرسیدم آیه شریفه" یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَی اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً" به چه معنا است؟
فرمود: به اینکه بنده خدا از گناهی توبه کند، و دیگر آن گناه را مرتکب نشود (این توبه نصوح و خالص است). محمد بن فضیل میگوید: من از حضرت ابی الحسن (ع) از این آیه پرسیدم. فرمود: اینکه از گناه توبه کند و دیگر آن را تکرار نکند
و در الدر المنثور است که ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده که گفت: معاذ بن جبل بن رسول خدا (ص) عرضه داشت: یا رسول اللَّه توبه نصوح چیست؟
فرمود: اینکه بنده خدا از گناهی که کرده پشیمان شود و به درگاه خدا عذرخواهی کند، و دیگر آن گناه را مرتکب نشود، همانطور که شیر بعد از دوشیدن دیگر به پستان برنمیگردد
تفسیر اطیب الیان:
(نصوح ) از ماده (نصح )به معنای جستجو از بهترین عمل و گفتار سودبخش است ودر معنای اخلاص نیز کاربرد دارد، بنابراین توبه نصوح ، توبه ای خالصانه است که صاحبش را از بازگشت به جانب گناه باز می دارد و یا بنده را برای رجوع از گناه خالص می سازد.
بعد از آیه سابق که مؤمنان را به حفظ خود و اهل خود از آتش فرمان داد، در این آیه به همه مؤمنان می فرماید که توبه کنند، آنهم توبه ای خالصانه و برای تشویق وترغیب مؤمنان به توبه می فرماید: امید است که خدا گناهانتان را بپوشاند و شما را وارد دربهشتهایی چنین و چنان نماید، در روز قیامت که آن روزیست که خداوند شخصیت پیامبر و مؤمنین همراه او را نمی شکند و آنان را از کرامت محروم نمی سازد و وعده های جمیلی را که به ایشان داده بود، خلف نمی کند.و اینکه قید همراه پیامبر بودن را به ایمان آنها افزود به جهت آنست که بفهماندصرف ایمان در دنیا کافی نیست ،
باید انسان لوازم ایمان را هم دارا باشد، یعنی ملازم باپیامبر بوده و او را بدون قید و شرط اطاعت کنند، و شاید هم معنا این باشد که درآن روزخداوند پیامبر ص را خوار نمی کند، و کسانی که ایمان آوردند، همراه او هستند و ازاو جدا نمی شوند، به هر جهت در ادامه می فرماید: ایشان نور ایمانشان در پیش رو و نورعملشان در جانب راستشان حرکت می کند و می گویند: پروردگارا نور ما را کامل کن ،(یعنی نقایص درجات ایمان و عمل ما را برطرف نما) و گناهان ما را بیامرز تا نور ماکامل و تمام شود، بدرستی که تو بر هر چیز توانایی و قدرت مطلقه داری ، ظاهرا این خواص سه گانه عدم خزی ، سعی نور و درخواست اتمام آن ، اولی مخصوص پیامبر ص و دومی و سومی مخصوص به مؤمنین است .