فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ ...

فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ إِنِّی لَکُم مِّنْهُ نَذِیرٌ مُّبِینٌ . الذاریات آیه : 50
ترجمه مشکینی
پس (از عذاب خدا به وسیله توحید و تسلیم) به سوی خدا بگریزند، همانا من برای شما از جانب او بیم‏دهنده‏ای آشکار و روشنگرم
تفسیر مجمع البیان:
فَفِرُّوا إِلَی اللَّهِ‏
پس با یکتاگرایی و پرستش خالصانه خدا از عذاب او به سوی مهر و رحمت بی کرانش بگریزید و پاداش او را بجویید.
به باور برخی منظور این است که: با رهانمودن آنچه شما را سرگرم ساخته و از فرمانبرداری خدا و انجام دستورات او باز می‏دارد، به سوی مهر و پاداش خدا بشتابید.
از حضرت صادق آورده‏اند که به انجام طواف و حج بروید، چرا که این نوعی گریز از عذاب خدا به سوی پاداش و مهر اوست.
إِنِّی لَکُمْ مِنْهُ نَذِیرٌ مُبِین
چرا که من از سوی خدا برای شما بیم‏دهنده‏ای روشنگرم.
به بیان دیگر منظور این است که: بی‏گمان من از جانب خدا برای شما از عذاب و کیفر او هشدار می‏دهم و بدین وسیله رسالت خویش را به شما ابلاغ و پیام حق را باز می‏گویم.

آیا گوش شنوایی هست؟!

وَلَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّکِرٍ
ترجمه آیت الله مشکینی ره:
و به راستی ما قرآن را برای تذکر و پندآموزی آسان و قابل فهم کردیم، پس آیا پندگیرنده‏ای هست
تفسیر اطیب البیان:
یعنی ما مقاصد بلند و حقایق عالیه قرآن را که مافوق عقول و فهوم عادی است در مرحله القاء با عباراتی آسان آوردیم ، تا فهم عامه مردم آن را درک کند، و به این وسیله مردم متذکر شوند و خدای تعالی و شئون او را به یاد آورند، 
پس آیا پندگیرنده و متذکری هست که بوسیله قرآن متذکر شود و به خدا ایمان آورده و به دین حق که قرآن به سوی آن دعوت می کند متدین شود؟ و این کلام ، دعوت عمومی به تذکر یافتن بوسیله قرآن می باشد.

کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ

کُلُّ نَفْسٍ بِمَا کَسَبَتْ رَهِینَةٌ . المدثر آیه : 38
ترجمه آیت الله مشکینی ره :
هر کس در گرو کسب خویش است (هر نفسی در برابر واجباتی که باید کسب کند، و محرماتی که کسب نموده در گرو است و چون اول را داد و دوم را زدود رها می‏شود
تفسیر المیزان:
حرف" باء" در" بما" به معنای بای فارسی و یا به معنای" بسبب" است، و یا به معنای" در مقابل" است، 
و کلمه" رهینة" به معنای رهن و گروگان است، هم چنان که زمخشری در کشاف گفته: کلمه" رهینة" در آیه" کُلُّ نَفْسٍ بِما کَسَبَتْ رَهِینَةٌ" مؤنث رهین نیست، که کسی خیال کند چون کلمه" نفس" مؤنث است، رهینه نیز مؤنث آمده، چون اگر این منظور هم در کار باشد باز می‏توانست مذکر بیاورد، و بفرماید" بما کسبت رهین" برای اینکه صیغه فعیل در صورتی که به معنای مفعول باشد مذکر و مؤنث در آن یکسان است، هم در مذکر می‏آید و هم در مؤنث، بلکه این کلمه اسمی است به معنای رهن، مثل اینکه کلمه" شتیمة" اسم شتم است، گویا فرموده:" کل نفس بما کسبت رهن" و معنای جمله بنا به گفته وی این است که:" هر نفسی در گرو است، با آنچه که کرده، و یا به سبب آنچه کرده، و یا در مقابل آنچه کرده است".

ایاک نعبد و ایاک نستعین

 

إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ . الفاتحه 5

(پروردگارا) تنها تو را می‏پرستیم و تنها از تو یاری می‏جوییم
تفسیر مجمع البیان:
مطابق دستور ادبیات عرب، مقدّم‏شدن «ایّاک» بر دو فعل پس از خود، نشانگر انحصار و به این معناست که: بارخدایا! تنها تو را می‏پرستیم (نه غیر تو را)؛ و تنها از تو یاری می‏طلبیم (نه از دیگری).
عبادت و پرستش، نوعی سپاسگزاری و در واقع هدف آن است؛ چرا که پرستش، درحقیقت آخرین مرحله خضوع و عالی‏ترین درجه بزرگداشت است و تنها قدرت شکوهمندی را شایسته و زیبنده است که کلِّ هستی و نعمتها و زندگی و تمایلات و کششها را ارزانی داشته است؛ و از آنجا که در اوج یقین هستیم که جز خدای توانای هستی، هیچکس دیگر توان ارزانی‏داشتن نعمتها را ندارد، به اینجا می‏رسیم که پرستش و عبادت، تنها ویژه خداست و برای او.

معراج

سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأَقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیرُ 

منزه و پاک است (از هر نقص و عیبی) آن خدایی که بنده خود (محمّد صلّی الله علیه وآله) را در شبی از مسجد الحرام به سوی مسجد الاقصی سیر داد- مسجدی که اطراف آن را (به معنویت فرشتگان فرود آمده و پیامبران برخاسته از آنجا و سرسبزی درختان انبوه و نهرها) مبارک کرده‏ایم- تا برخی از نشانه‏های (توحید و قدرت و حکمت) خود را به او نشان دهیم. البته او (خدا) است که (به گفتار بنده خود و ساکنان ملأ اعلی) شنوا و (به حال همه آنان) بیناست . ترجمه آیت الله مشکینی ره

وَمِنَ النَّاسِ مَن یَعْبُدُ اللَّهَ عَلَی حَرْفٍ..

وَمِنَ النَّاسِ مَن یَعْبُدُ اللَّهَ عَلَی حَرْفٍ فَإِنْ أَصَابَهُ خَیْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ انقَلَبَ عَلَی وَجْهِهِ خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْآخِرَةَ ذَلِکَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِینُ. الحج آیه : 11

ترجمه مجتبوی:
و از مردمان کس هست که خدای را یکسویه و با دودلی می‏پرستد، پس اگر نیکیی بدو رسد بدان آرام گیرد و اگر آزمونی- رنجی و گزندی- بدو رسد روی بگرداند، در این جهان و آن جهان زیانکار است، این است آن زیانکاری آشکار.

قل لَّا "أَسْأَلُکُمْ " عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا "الْمَوَدَّةَ " فِی الْقُرْبَی

ذَلِکَ الَّذِی یُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُل لَّا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی وَمَن یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَّزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ . الشوری آیه : 23

ترجمه آیت الله مشکینی ره
این همان چیزی است که خداوند، آن بندگان خود را که ایمان آورده و عمل‏های شایسته کرده‏اند بدان بشارت می‏دهد. بگو: از شما در مقابل این ( ابلاغ رسالت خود) جز محبت (قلبی و عملی) درباره خویشاوندانم مزدی نمی‏طلبم، و هر کس کار نیکی انجام دهد (بر این محبت بیفزاید) ما برایش در آن، نیکی می‏افزاییم (بر پاداش طبیعیش حد اقل ده برابر اضافه می‏کنیم)، حقّا که خداوند آمرزنده و شکرگزار است

در فضائل الصحابه از سعید بن جبیر از عامر نقل شده: 
هنگامی که آیه" قُلْ‏ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی‏" نازل شد اصحاب عرض کردند ای رسول خدا! خویشاوندان تو که مودت آنها بر ما واجب است کیانند؟ 
فرمود: علی و فاطمه و دو فرزند آن دو، این سخن را سه بار تکرار فرمود